Dieta planetarna

Dieta planetarna, czyli żywienie dla klimatu ! Walka z wciąż postępującymi zmianami klimatycznymi trwa w najlepsze. Okazuje się, że każdy z nas może mieć wpływ na zatrzymanie tych niekorzystnych zmian. Jak to zrobić i na co zwrócić uwagę – dowiesz się poniżej. Zadbaj o ziemię swoim żywieniem. Dieta planetarna, czyli żywienie dla klimatu ! Walka z wciąż postępującymi zmianami klimatycznymi trwa w najlepsze. Okazuje się, że każdy z nas może mieć wpływ na zatrzymanie tych niekorzystnych zmian. Jak to zrobić i na co zwrócić uwagę – dowiesz się poniżej. Zadbaj o ziemię swoim żywieniem.

Spis treści

Co tak naprawdę oznacza?
Jakie żywienie będzie najlepsze dla ziemi?
Główne zalecenia
Porady

Czym jest dieta planetarna?

Dieta planetarna (Planetary health diet) to nic innego jak sposób żywienia przyjazny dla naszej ziemi i klimatu. Niski negatywny wpływ na klimat, a ogromny wpływ na nasze zdrowie! Stworzona przez grupę specjalistów EAT-Lancet, ma na celu przede wszystkim zapobieganie postępowi niekorzystnych zmian klimatycznych oraz katastrofie ekologicznej.

Już w podstawówce uczono o emisji gazów cieplarnianych i ich wpływie na środowisko. Wówczas zwracano uwagę na kopalnie, sektor energetyczny i transport. Okazuje się jednak, że branża spożywcza, a przede wszystkim produkcja żywności pochodzenia zwierzęcego, ma duży wpływ na emisję tych gazów, przyczyniając się do globalnego ocieplenia. Według badań sektor żywności odpowiada w Europie za 30% całkowitej emisji gazów, wiec jest to dość spora część – na którą, co najważniejsze mamy wpływ! Dlaczego? Otóż sama hodowla żywności, utrzymanie ferm przemysłowych, rolnictwo, transport, przetwórstwo i przygotowanie posiłków generuje znaczne ilości gazów cieplarnianych.

Oprócz korzystnego wpływu na środowisko, omawiana dieta  ma także pozytywne skutki dla naszego zdrowia, o czym zaraz się przekonasz.

Współczynnik CF

Zanim przejdziemy do konkretów po krótce wspomnę jeszcze o współczynniku CF (carbon footprint). Pozwoli nam lepiej zrozumieć zasady żywienia dla planety. Współczynnik ten określa wartości całkowitej sumy emisji gazów cieplarnianych wywołanych przez produkty spożywcze. Jest to wskaźnik zmienny, ale tendencja jest jasna – produkty zwierzęce wykazują zdecydowanie wyższe CF niż produkty roślinne. Ma to związek z fermami przemysłowymi, samą hodowlą i przetwórstwem mięsa.
Najwyższe wskaźniki CF dotyczą mięsa wołowego i jagnięcego, a następnie sera. Drób oraz wieprzowina wydzielają mniejsze ilości gazów cieplarnianych, aczkolwiek i tak o wiele wyższe niż produkty roślinne – chodzi głównie o ilości paszy, którą trzeba wykarmić zwierzęta. W przypadku produktów pochodzenia roślinnego wskaźnik CF jest na bardzo niskim poziomie, co już wskazuje na korzyści płynące ze spożycia właśnie tej grupy produktów.

Jaki sposób odżywiania wybrać?

Po krótkim wstępie jest tylko jedna odpowiedź – żywienie zgodne z założeniami diety planetarnej!
Jak już wiecie produkty pochodzenia zwierzęcego mają znaczny wpływ na emisję gazów cieplarnianych – w szczególności czerwone mięso – oraz zmiany klimatyczne. Sama produkcja mięsa wymaga zużycia zdecydowanie większych nakładów środowiskowych – ok. 17 razy więcej ziemi, 14 razy więcej wody i 10 razy więcej energii. To wszystko jednoznacznie wskazuje, że produkty pochodzenia roślinnego powinny być najważniejszą częścią naszego jadłospisu.

Według ekspertów z Uniwersytetu Oksfordzkiego dieta roślinna jest jednym z najbardziej skutecznych sposobów na polepszenie jakości klimatu.

Założenia diety planetarnej

Dieta planetarna sprawia, że nie musisz zmieniać od razu całego swojego żywienia – wystarczą małe kroki, o których zaraz się dowiesz, aby poprawić nie tylko kondycję naszej Ziemi, ale także swój stan zdrowia!

Główne założenia:
• Ograniczenie w diecie produktów pochodzenia zwierzęcego – głównie mięsa czerwonego, a także produktów odzwierzęcych – nabiał, jaja
• Spożywaj więcej produktów pochodzenia roślinnego – warzywa, owoce, produkty zbożowe, rośliny strączkowe, orzechy, nasiona, oleje roślinne
• Unikaj wysokoprzetworzonych produktów, które zawierają dodatek cukrów prostych, a także nasyconych tłuszczów
• Korzystaj z sezonowych i lokalnych produktów – pamiętaj, że transport także wpływa na emisję gazów cieplarnianych
• Połowa Twojego talerza powinna składać się z warzyw i owoców – tu przypomina mi się dieta dla insulinoopornych, gdzie także podkreśla się połowę talerza warzyw
• Głównym źródłem białka powinny być produkty pochodzenia roślinnego, a energii i węglowodanów pełnoziarniste produkty zbożowe
• Tłuszcze powinny pochodzić ze źródeł roślinnych, co ma także korzyści zdrowotne – olej rzepakowy, oliwa z oliwek, olej lniany, pestki, orzechy
• Nie marnuj żywności!

Poniżej znajduje się talerz omawianej diety, który pomoże zobrazować te wszystkie założenia i może być wykorzystywany do edukacji żywieniowej innych osób.

Źródło: przetłumaczone na podstawie https://eatforum.org/eat-lancet-commission/the-planetary-health-diet-and-you/

Pozytywne skutki

Specjaliści EAT-Lancet podkreślili, że globalne wdrożenie diety przyjaznej planecie to ogromne korzyści nie tylko dla planety, ale także dla ludzi. Uważa się, że dzięki taki sposób żywienia uchroniłby około 11 milionów osób przed przedwczesną śmiercią! Robi wrażenie, prawda?

Wiemy doskonale, że nadmierne spożycie mięsa czerwonego oraz tłuszczów nasyconych, a także cukru może przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych, a także chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy i otyłości. Spożycie produktów roślinnych, bogatych w błonnik pokarmowy i cenne składniki odżywcze ma pozytywne skutki dla naszego zdrowia. Dlatego oprócz dbałości o środowisko, ten model żywienia wpływa także w znacznym stopniu na nasze zdrowie!

Wskazówki specjalisty

Znamy już założenia żywienia dobrego dla planety, ale jak wdrożyć te wszystkie wskazówki do naszego jadłospisu ?
• Zmieniaj żywienie powoli – nagła zmiana może być zniechęcająca
• Wprowadź więcej produktów roślinnych do swojej diety – na początek zacznij spożywać większą ilość warzyw i owoców
• Zmień produkty oczyszczone na pełnoziarniste – wybieraj pełnoziarniste makarony, mąkę, ryż brązowy oraz grube kasze
• Ogranicz spożycie czerwonego mięsa do minimum lub wyeliminuj z diety
• Wprowadzaj powoli dania wegetariańskie na bazie nasion roślin strączkowych – fasola, cieciorka, soja, soczewica i tofu będą świetną alternatywą dla mięsa
• Planuj swoje posiłki – kupuj to, co jest Ci potrzebne, nie marnuj żywności
• Wybieraj produkty lokalne i sezonowe
• Podchodź z umiarem do jedzenia – nie przejadaj się, jedz zgodnie z zapotrzebowaniem

Bardzo dużo cennych informacji znajdziecie na stronie https://eatforum.org/ . Oprócz zaleceń komisji EAT-Lancet są też wskazówki dla osób zajmujących się sektorem żywności oraz przepisów zgodnych z dietą planetarną.

Mam nadzieję, że ten wpis rzuci nowe światło na żywienie oraz możliwości zatrzymania niekorzystnych zmian klimatycznych. Zdrowie planety i Twoje zdrowie jest w Twoich rękach! Twoje codzienne wybory mają ogromne znaczenie – wybieraj mądrze.